نحوه پذیرش اعضای حقوقی
براساس آئین نامه کمیته اجرایی مربوطه
مقدمه
به منظور تبیین مناسب تر نقش و جایگاه حرفه حسابرسی داخلی که با ارائه خدمات مشاوره ای و اطمینان بخشی مستقل و بی طرفانه از طریق ارزیابی فرآیندهای نظام راهبری، مدیریت ریسک و کنترل های داخلی موجب ارزش افزایی و بهبود عملیات سازمان ها میشود، به پیشنهاد کمیته اعضای حقوقی انجمن حسابرسان داخلی ایران، شرایط پذیرش اشخاص حقوقی به عنوان عضو حقوقی انجمن پیرو آیین نامه ای که در تاریخ ۱۳۹۱/۰۸/۱۱ مورد تایید هیات مدیره قرار گرفت و براساس تفویض مجمع عمومی عادی مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۱ انجمن، برای تعیین مقررات پذیرش اعضا و همکاران حقوقی به هیات مدیره، این ضوابط و مقررات با توجه به تغییر مفاد اساسنامه انجمن درخصوص پذیرش اعضای حقوقی انجمن حسابرسان داخلی ایران در مجمع عمومی عادی سالانه مورخ ۱۳۹۳/۰۷/۲۸ مورد تصویب قرار گرفت. از این رو این آیین نامه نحوه پذیرش اشخاص حقوقی و نظارت مستمر بر آنان برای حصول اطمینان از رعایت اصول، ضوابط حرفهای و مقررات انجمن را مشخص می نماید. مقررات و ضوابط تعیین شده در این آیین نامه از اول آبان ۱۳۹۳ قابل اجرا میباشد.
در راستای شکل گیری، نظام بخشی و تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابرسی داخلی در کشور، اشخاص حقوقی متقاضی عضویت در انجمن که حائز تمامی شرایط مندرج در بندهای این آیین نامه باشند، در قالب یکی از گروه های تعریف شده در این آیین نامه به کار حسابرسی داخلی اشتغال دارند می توانند به عنوان “عضو حقوقی” انجمن پذیرفته شوند.
- تعریف اصطلاحات
اصطلاحات و واژه‌هایی که در این آیین نامه به کار رفته است دارای معانی زیر میباشد:
۱-۱. کمیته: منظور کمیته اعضای حقوقی است.
۱-۲. جامعه: منظور جامعه حسابداران رسمی ایران است که به موجب ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفهای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی تشکیل گردیده است .
۱-۳. اعضای حقوقی: اشخاص حقوقی هستند که حائز تمامی شرایط مندرج در این آیین نامه هستند و به دلیل ارائه نمودن خدمات حسابرسی داخلی به سازمان ها و بنگاه های انتفاعی و غیر انتفاعی یا دارا بودن واحد حسابرسی داخلی، به تشخیص کمیته مربوطه، تایید دبیرکل و تصویب هیات مدیره به عنوان عضو حقوقی انجمن محسوب میشوند و نام آن در فهرست اعضای حقوقی انجمن درج میشود. این اشخاص مطابق با اساسنامه انجمن، در این آیین نامه به سه گروه زیر تفکیک میگردند:
الف) موسسات حسابرسی: موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است که براساس ضوابط این آیین نامه مورد پذیرش انجمن قرار می‌گیرد و نام آن در فهرست موسسات حسابرسی عضو انجمن درج میشود.
ب) سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای: موسسه یا شرکتی که در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده و ارائه کننده خدمات حسابداری، مشاوره مالی و مدیریت، حسابرسی داخلی و طراحی سیستم های مربوط به این خدمات است و براساس ضوابط این آیین نامه به عنوان عضو، مورد پذیرش انجمن قرار می‌گیرد و نام آن در فهرست اعضای حقوقی انجمن درج میشود.
پ) سازمان ها و بنگاه های انتفاعی و غیرانتفاعی: اشخاص حقوقی هستند که واحد حسابرسی داخلی آنها براساس ضوابط این آیین نامه به عنوان عضو، مورد پذیرش انجمن قرار می‌گیرد. این اشخاص در فهرست اعضای حقوقی انجمن درج و از این پس در این آیین نامه “واحد حسابرسی داخلی” نامیده می شوند.
تبصره: هر سه گروه اعضای حقوقی از حق کاندیدا شدن برای عضویت در هیات مدیره انجمن برخوردار نمی باشند و پس از احراز شرایط و پذیرش در انجمن، موظف به رعایت و حفظ کلیه شرایط تعیین شده هستند و باید برای انجام امور جاری و ارتباطات با انجمن یک نفر نماینده معرفی نمایند.
- پذیرش موسسات حسابرسی عضو جامعه یا سایر اشخاص ارائه دهنده خدمات حرفه ای
هر “موسسه حسابرسی” عضو جامعه یا “سایر اشخاص ارائه دهنده خدمات حرفه ای” میتواند با احراز تمامی شرایط زیر، به پیشنهاد کمیته و پس از تایید دبیرکل و تصویب هیات مدیره انجمن به عنوان عضو پذیرفته شود و در فهرست اعضای حقوقی انجمن قرارگیرد:
۲-۱. از زمان تاسیس “موسسه حسابرسی” عضو جامعه دستکم شش ماه و از زمان تاسیس “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” دستکم یک سال گذشته باشد.
۲-۲. دستکم ۵۰ درصد شرکا و مدیران “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” عضو انجمن باشند و دستکم یکی از شرکا، شرایط حسابرس داخلی خبره را از سوی انجمن احراز کرده باشد. همچنین مجموع سهم الشرکه شرکای عضو انجمن دارنده اکثریت سهم الشرکه باشند.
۲-۳. تعداد کارکنان حرفهای تمام وقت “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” نباید کمتر از ۱۲ نفر باشد. کارکنان حرفهای “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” با سابقه کار حسابرسی داخلی زیر ۲ سال بعد از اخذ مدرک کارشناسی نباید بیشتر از ۴۰درصد مجموع کارکنان حرفهای آن باشد. همچنین، وجود ترکیبی مناسب از تخصص های مورد نیاز هر رشته از کسب و کار در درون تیم حسابرسی داخلی به تشخیص مدیر کار، الزامی است.
تبصره: در صورتی که “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” دارای برد تخصصی حسابرسی داخلی باشند، سوابق مدیران و کارکنان آن برد با نظر کمیته تعیین صلاحیت، آزمون و پذیرش، حسابرس داخلی تلقی می شود.
۲-۴. کارکنان اشخاص حقوقی متقاضی عضویت باید تمام وقت و اسامی آنها در لیست بیمه و مالیات “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفهای” درج شده باشد.
۲-۵. امتیاز “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفهای” از نقطه نظر کنترل کیفیت در کار حسابرسی داخلی طبق ضوابط مصوب هیات مدیره انجمن در مورد کنترل کیفیت باید در سطح مطلوب باشد.
۲-۶. اشخاص حقوقی متقاضی عضویت و شرکا و مدیران آن باید فاقد سابقه تخلفات حرفهای، موضوع این آییننامه باشند. تعیین دورهای که پس از سپری شدن آن “موسسه حسابرسی” یا “سایر اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات حرفه ای” متقاضی عضویت، شرکا و مدیران آن از شمول این موضوع خارج میشوند، تابع آیین نامه جداگانه ای است که به تصویب هیات مدیره انجمن خواهد رسید.
- پذیرش سازمان ها و بنگاه های انتفاعی و غیرانتفاعی
هر “واحد حسابرسی داخلی” میتواند با احراز شرایط زیر، به پیشنهاد کمیته و پس از تایید دبیرکل و تصویب هیات مدیره انجمن در فهرست اعضای حقوقی انجمن قرار گیرد:
۳-۱. از زمان تشکیل “واحد حسابرسی داخلی” مدت شش ماه گذشته باشد.
۳-۲. دستکم ۳۰ درصد مدیران و کارکنان “واحد حسابرسی داخلی” عضو انجمن باشند و دستکم یکی از مدیران “واحد حسابرسی داخلی” شرایط حسابرس داخلی خبره را از سوی انجمن احراز کرده باشد.
۳-۳. مجموع مدیران و کارکنان حرفهای “واحد حسابرسی داخلی” و ترکیب آنان باید متناسب با حجم فعالیت های آن سازمان یا بنگاه به تشخیص انجمن باشد. همچنین وجود ترکیبی مناسب از تخصص های مورد نیاز هر رشته از کسب و کار در درون تیم واحد حسابرسی داخلی به تشخیص مدیر واحد، الزامی می باشد.
۳-۴. امتیاز “واحد حسابرسی داخلی” از نقطه نظر کنترل کیفیت باید دستکم در سطح مطلوب و حدود وظایف “واحد حسابرسی داخلی” و مدیران و کارکنان آن باید مناسب باشد. تعیین مطلوب بودن کنترل کیفیت و مناسب بودن حدود و وظایف، طبق ضوابط مصوب هیات مدیره انجمن در مورد کنترل کیفیت است.
۳-۵. “واحد حسابرسی داخلی” از نظر سازمانی، تعیین حدود وظایف و گزارشگری باید زیر نظر هیات مدیره ، کمیته حسابرسی یا مدیرعامل باشد.
سایر مفاد مهم آیین نامه عینا به شرح زیر ارائه میگردد:
ماده ۸
اشخاص حقوقی متقاضی عضویت در انجمن که در فهرست اشخاص حقوقی درج شده‌اند می توانند، عضویت خود در انجمن را تحت عنوان “عضو انجمن حسابرسان داخلی ایران” اعلام و در مدارک، قراردادها و مکاتبات خود درج نمایند.
ماده ۹
بمنظور تعیین توانایی اشخاص حقوقی متقاضی عضویت، انجمن میتواند نسبت به رده بندی حرفه ای آنها با توجه به نوع و ماهیت موضوع اقدام و نتایج را اعلام نماید. اعضای حقوقی می توانند رده بندی حرفه ای خود را از انجمن درخواست نمایند.
ماده ۱۱
اعضای حقوقی باید گزارش های حسابرسی داخلی را براساس استانداردهای حسابرسی داخلی و ضوابط و مقرراتی که از سوی انجمن تدوین می گردد و با توجه به قوانین جاری کشور و مقررات مرتبط با واحد مورد رسیدگی تهیه و ارائه نمایند.
ماده ۱۲
ملاک درج نام اعضای حقوقی در فهرست اعضای انجمن، تاریخ مصوبه هیات مدیره انجمن مبنی بر پذیرش اعضا است.
ماده ۱۳
اشخاص حقوقی پس از پذیرش به عنوان عضو، همواره باید سطح مطلوب امتیاز کنترل کیفیت را حفظ نمایند، در غیر این صورت از فهرست اعضای حقوقی انجمن حذف خواهند شد.
ماده ۱۴
اشخاص حقوقی متقاضی عضویت باید تقاضای عضویت خود را مطابق فرم هایی که توسط انجمن برای این منظور طراحی میشود، به همراه اسناد و مدارک مورد نیاز برای اثبات احراز شرایط پیش بینی شده در این آیین نامه به انجمن تسلیم کنند. اطلاعات دریافتی موضوع این ماده از اشخاص حقوقی متقاضی عضویت توسط انجمن جزو اطلاعات محرمانه تلقی خواهد شد.
ماده ۱۵
چنانچه دبیرخانه کمیته، فرمهای تقاضای تکمیل شده و مدارک ارسالی را برای پذیرش اشخاص حقوقی متقاضی ناقص تشخیص دهد، باید موضوع را ظرف مدت دو هفته از تاریخ ثبت درخواست در انجمن، به اشخاص حقوقی متقاضی عضویت اعلام کند.
ماده ۱۶
دبیرخانه کمیته باید درخواست اشخاص حقوقی متقاضی عضویت را پس از تکمیل، همراه با اسناد و مدارک مربوط، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ دریافت، جهت بررسی و تصمیم‌گیری به کمیته ارسال کند. دبیر کمیته نیز باید موضوع را حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از تکمیل مدارک در جلسه کمیته مطرح کند و تصمیمات کمیته در خصوص رد یا قبول تقاضای عضویت اشخاص حقوقی را ( با ذکر دلایل در صورت رد تقاضا ) ظرف حداکثر ۱۰ روز پس از تاریخ تشکیل جلسه برای ارزیابی و تایید به دبیرکل ارسال نماید. دبیرکل نیز باید پس از ارزیابی و تایید ( با ذکر دلایل در صورت رد تقاضای عضویت )، در نخستین جلسه هیات مدیره برای تصویب عضویت اشخاص حقوقی متقاضی به هیات مدیره انجمن گزارش نماید. همچنین دبیرکل انجمن ظرف ۷ روز از تاریخ تصویب هیات مدیره، فهرست اسامی اعضای حقوقی پذیرفته شده توسط هیات مدیره را در تارنمای انجمن اعلام مینماید.
ماده ۱۷
هیات مدیره در صورت عدم موافقت با پذیرش اشخاص حقوقی متقاضی، دلایل عدم موافقت خود را حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب در جلسه هیات مدیره، توسط دبیرخانه کمیته به اشخاص حقوقی مذکور اعلام مینماید.
ماده ۱۸
در صورتی که اشخاص حقوقی متقاضی عضویت نسبت به رد تقاضای خود اعتراض نماید، دبیرخانه کمیته موظف است ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت اعتراض، آن را بررسی و نتیجه را به دبیرکل گزارش نماید و دبیرکل نیز باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ کسب نظر از کمیته ویا هیات مدیره، تصمیم نهایی خود را به اشخاص حقوقی اعلام کند.
ماده ۱۹
اشخاص حقوقی پس از پذیرش و قبل از درج نام آنها در فهرست اعضای حقوقی، باید طی تعهد نامه‌ای، رعایت مفاد اساسنامه انجمن، این آیین نامه و سایر ضوابط مربوط را کتبا تعهد نمایند.
نحوه نظارت بر اعضای حقوقی
ماده ۲۰
کنترل کیفیت کار اعضای حقوقی موضوع این آیین نامه، به منظور اعمال نظارت حرفهای بر اعضای حقوقی از طریق کمیته کنترل کیفیت انجمن صورت می پذیرد. کنترل کیفیت در خصوص واحدهای حسابرسی داخلی پس از اخذ موافقت از هیات مدیره، عالی ترین مقام اجرایی ویا کمیته حسابرسی سازمان ها و بنگاه های انتفاعی و غیرانتفاعی مربوط امکان پذیر خواهد بود، با این وجود مدیران ارشد اعضای حقوقی از جمله واحدهای حسابرسی داخلی نباید مانع از کنترل کیفیت و اعمال نظارت حرفه ای انجمن گردند در غیر این صورت نسبت به تداوم یا نوع عضویت آنها از سوی انجمن تجدید نظر خواهد شد.
رفتار حرفه ای
ماده ۲۱
اعضای حقوقی پذیرفته شده ملزم به رعایت آیین رفتار حرفه ای مصوب انجمن می‌باشند.
ضمانت اجرایی
ماده ۲۲
اعضای حقوقی در صورت عدم رعایت مفاد این آیین نامه و سایر ضوابط و مقررات حاکم بر فعالیت آنها، به پیشنهاد کمیته و تایید دبیرکل و تصویب هیات مدیره انجمن مشمول اقداماتی به شرح زیر خواهند بود:
- تذکر ( بدون درج در پرونده )
- اخطار ( با درج در پرونده )
- حذف از فهرست اعضای حقوقی تا مدت یکسال
- حذف از فهرست اعضای حقوقی برای بیش از یکسال
تبصره: اقدامات انضباطی سایر مراجع ذیصلاح از جمله “جامعه” ، مانع از اجرای اقدامات مقرر در این ماده نمی‌شود .
ماده ۲۳
آرای انضباطی ردیف‌های ۱ و ۲ ماده ۲۲، علاوه بر اعضای حقوقی، حسب مورد می تواند به شرکا و مدیران متخلف نیز تسری یابد و در سوابق آنها درج میگردد. آرای انضباطی صادره حسب مورد به نحو مقتضی در خصوص ردیف های ۳ و ۴ ماده ۲۲ از طریق تارنمای (سایت) رسمی انجمن به اطلاع عموم می‌رسد.
ماده ۲۴
شرکا و مدیران اعضای حقوقی که به دلیل کیفیت گزارش‌ها، طبق ردیف ۴ ماده ۲۲ از فهرست اعضای حقوقی به مدت بیش از یک سال حذف شده‌اند، نمی‌توانند تا سپری شدن حداقل یک سال از انقضای تاریخ حذف، به عنوان عضو حقوقی انجمن فعالیت نمایند.
فصل هفتم : سایر مقررات
ماده ۲۵
اعضای حقوقی باید علاوه بر رعایت ضوابط و مقرراتی که در مورد تشکیل، اداره و نحوه فعالیت اعضای حقوقی توسط مراجع ذیصلاح وضع میشود، مقررات مندرج در این آیین نامه را نیز رعایت کنند. یادآوری می شود مطابق با مفاد اساسنامه انجمن کلیه اعضای پذیرفته شده ( اعم از حقیقی و حقوقی ) موظف به رعایت ضوابط، مقررات و اساسنامه انجمن هستند، همچنین، اعضای حقوقی انجمن از حق عضویت در هیات مدیره انجمن برخوردار نمی باشند.
ماده ۲۶
انجمن باید کلیه بخشنامه‌ها و مقررات مربوطه را کتباً یا از طریق تارنمای رسمی خود در اختیار اعضای حقوقی قرار دهد.
ماده ۲۷
اعضای حقوقی باید هرگونه تغییر در شرکاء یا مدیران حسابرسی داخلی خود را ظرف مدت یک ماه کتباً به انجمن اعلام نمایند. انجمن پس از بررسی تغییر ترکیب شرکاء یا مدیران حسابرسی داخلی اعضای حقوقی، نسبت به تداوم درج نام در فهرست اعضای حقوقی یا حذف آن از فهرست مزبور تصمیمات لازم را اتخاذ خواهد کرد.
ماده ۲۸
اعضای حقوقی نمی‌توانند شرکاء یا مدیران حسابرسی داخلی اعضای حقوقی را که از فهرست اعضای حقوقی حذف شده‌اند، حداقل برای مدت محکومیت به عنوان شریک یا مدیر حسابرسی داخلی بکار گیرند. بکارگیری مجدد این افراد بعنوان شرکا یا مدیران حسابرسی داخلی تابع مقررات و با پیشنهاد کمیته، تایید دبیرکل و تصویب هیات مدیره انجمن انجام میشود.
ماده ۲۹
در صورت ورود شریک یا مدیر حسابرسی داخلی جدید، عضو حقوقی مکلف است حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ صدور حکم، مشخصات و سوابق شریک یا مدیر حسابرسی داخلی جدید را جهت بررسی در کمیته به انجمن ارسال نماید.
